ژانر نوآر در سینما؛ ۱۵ فیلم برجسته برای علاقهمندان
معرفی ۱۵ فیلم نوآر دیدنی و هیجانانگیز
ژانر نوآر (Film Noir) با تمهای تاریک، فضاهای دلهرهآور، قهرمانان تنهای و داستانهای پیچیده جنایی، همواره یکی از محبوبترین و تأثیرگذارترین سبکهای سینما بوده است. این ژانر، که ریشه در دوران کلاسیک هالیوود دارد، همچنان الهامبخش بسیاری از فیلمسازان بزرگ جهان است.
در ادامه، گلچینی از بهترین فیلمهای نوآر و نئو نوآر (Neo-Noir) را معرفی میکنیم که هرکدام تجربهای هیجانانگیز و معمایی را برای تماشاگر رقم میزنند.
شاهکارهای کلاسیک و نئو نوآر
۱. رانندگی (Drive)
سال ساخت: ۲۰۱۱
کارگردان: نیکلاس ویندینگ رفن
بازیگران: رایان گاسلینگ، کری مولیگان
چرا باید دید؟ این نئو نوآر مدرن، داستان راننده بدلکاری تنها و درونگرا (رایان گاسلینگ) را روایت میکند که شبها برای خلافکاران رانندگی میکند. «رانندگی» با فضاسازی تاریک، موسیقی الکترونیک سرد و سکوتهای طولانی، به زیبایی تنهایی اگزیستانسیالیستی قهرمانش را به تصویر میکشد. فیلم پس از یک عملیات ناموفق، به یک تعقیب و گریز خونین تبدیل میشود.
۲. وثیقه (Collateral)
سال ساخت: ۲۰۰۴
کارگردان: مایکل مان
بازیگران: تام کروز، جیمی فاکس
چرا باید دید؟ یک فیلم نئو نوآر هیجانانگیز که تمام ماجرای آن در طول یک شب پرتنش در لسآنجلس میگذرد. تام کروز در نقش یک قاتل حرفهای و خونسرد، یک راننده تاکسی (جیمی فاکس) را با دستمزد بالا استخدام میکند تا او را برای اجرای چند قتل دنبال کند. فیلم نبرد میان دو شخصیت را در کوچه پسکوچههای بارانی شهر به تصویر میکشد و توسط هیئت ملی بازبینی، یکی از ده فیلم برتر سال ۲۰۰۴ انتخاب شد.
۳. هفت (Se7en)
سال ساخت: ۱۹۹۵
کارگردان: دیوید فینچر
بازیگران: برد پیت، مورگان فریمن
چرا باید دید؟ یکی از معروفترین و تأثیرگذارترین فیلمهای ژانر نئو نوآر که یک معمای جنایی تاریک را روایت میکند. دو کارآگاه (یکی نزدیک به بازنشستگی و دیگری تازهوارد) به دنبال یک قاتل سریالی دگرآزار هستند که قتلهای خود را بر اساس هفت گناه کبیره طرحریزی کرده است. فضای شهری پر از جرم و جنایت، پیچشهای داستانی و پایان تکاندهندهی فیلم، آن را به یک شاهکار تبدیل کرده است.
۴. محله چینیها (Chinatown)
سال ساخت: ۱۹۷۴
کارگردان: رومن پولانسکی
بازیگران: جک نیکلسون، فی داناوی
چرا باید دید؟ این فیلم یکی از مهمترین آثار تاریخ سینما در ژانر نوآر است. جیک گیتس (جک نیکلسون)، کارآگاه خصوصی متخصص در افشای خیانتهای زناشویی، توسط زنی استخدام میشود تا خیانت شوهر مهندسش را برملا کند. اما خیلی زود درگیر یک ماجرای رازآلود و بسیار بزرگتر دربارهی سدسازی، آبرسانی و فساد در لسآنجلس میشود که هدف اصلی آن بیآبرو کردن یک مهندس است.
جواهرات کلاسیک نوآر (با کارگردانی استادان بزرگ)
۵. سرگیجه (Vertigo)
سال ساخت: ۱۹۵۸
کارگردان: آلفرد هیچکاک
بازیگران: جیمز استوارت، کیم نواک
چرا باید دید؟ به گفته برخی منتقدان، این فیلم برترین فیلم تاریخ سینما است. «سرگیجه» فیلمی عمیقاً شخصی از هیچکاک است که عشق را به مثابهی یک وسواس ویرانگر بررسی میکند. کارآگاه بازنشستهای (جیمز استوارت) که به دلیل ترس از ارتفاع (سرگیجه) بازنشسته شده، به دنبال زنی میرود که وسواس به گذشته دارد. این فیلم نمره کامل ۱۰۰ از ۱۰۰ را از منتقدان متاکریتیک دریافت کرده است.
۶. بدنام (Notorious)
سال ساخت: ۱۹۴۶
کارگردان: آلفرد هیچکاک
بازیگران: کری گرانت، اینگرید برگمن
چرا باید دید؟ یکی دیگر از شاهکارهای هیچکاک که ترکیبی درخشان از جاسوسی، جنایت و مثلث عشقی است. یک مأمور آمریکایی (کری گرانت) زنی را برای نفوذ به یک سازمان نازی در برزیل استخدام میکند. موقعیت زمانی پیچیده میشود که این دو دلباخته یکدیگر میشوند، درحالیکه زن مأموریت دارد مرد دیگری از اعضای برجسته نازی را اغوا کند.
۷. غرامت مضاعف (Double Indemnity)
سال ساخت: ۱۹۴۴
کارگردان: بیلی وایلدر
بازیگران: باربارا استانویک، فرد مکموری
چرا باید دید؟ این فیلم که از شاخصترین نمونههای فیلم نوآر کلاسیک است، داستان یک فروشنده بیمه (والتر نف) را روایت میکند که با زنی وسوسهانگیز (فیلیس دیترینگسون) همدست میشود تا شوهرش را به قتل برسانند و شرکت بیمه را با فعال کردن بند «غرامت مضاعف» فریب دهند. داستان این فیلم بر اساس یک جنایت واقعی بنا شده است.
۸. خواب گران (The Big Sleep)
سال ساخت: ۱۹۴۶
کارگردان: هاوارد هاکس
بازیگران: هامفری بوگارت، لورن باکال
چرا باید دید؟ ترکیبی جادویی از هاوارد هاکس و تیم بازیگری هامفری بوگارت و لورن باکال. این فیلم که بر اساس رمانی از ریموند چندلر ساخته شده، به دلیل پیچیدگی بغرنج داستان خود مشهور است؛ تا جایی که گفته میشود خود نویسنده رمان هم در برخی نقاط از معمای داستان بیخبر بوده است! این اثر یک نمونه بینقص از فیلم نوآر جنایی است.
۹. سانست بلوار (Sunset Boulevard)
سال ساخت: ۱۹۵۰
کارگردان: بیلی وایلدر
بازیگران: ویلیام هولدن، گلوریا سوانسون
چرا باید دید؟ فیلمی نوآر که نگاهی تلخ به تاریکیهای هالیوود و توهم شهرت دارد. داستان درباره جو گلیس، فیلمنامهنویسی است که مشکلات مالی دارد و به طور اتفاقی وارد عمارت نورما دزموند، ستاره سابق و فراموششده هالیوود میشود که همچنان در توهم شهرت گذشته زندگی میکند و عاشق او میشود. این فیلم نامزد ۱۱ جایزه اسکار شد.
فیلمهای نوآر فراتر از هالیوود
۱۰. سامورایی (Le Samouraï)
سال ساخت: ۱۹۶۷
کارگردان: ژان-پیر ملویل
بازیگران: آلن دلون
چرا باید دید؟ این فیلم گوهر درخشان سینمای جنایی نوآر فرانسه است. آلن دلون در نقش جف کاستلو، یک آدمکش خونسرد و تنها که روش کارش ایجاد توجیهات غیرقابل نفوذ است، بازی میکند. داستان زمانی به اوج میرسد که او پس از انجام یک قتل قراردادی، در صحنه توسط یک شاهد دیده میشود و توسط کمیسر پلیس تحت تعقیب قرار میگیرد.
۱۱. ارتش سایهها (Army of Shadows)
سال ساخت: ۱۹۶۹
کارگردان: ژان پیر ملویل
بازیگران: لینو ونتورا، سیمون سینیوره
چرا باید دید؟ این اثر اگرچه یک فیلم نوآر جنایی صرف نیست، اما با ساختار تاریک و دلهرهآور خود، یکی دیگر از شاهکارهای ملویل است. این فیلم داستان مبارزات و فداکاریهای اعضای مقاومت فرانسه علیه پلیس ویچی و گشتاپو در دوران جنگ جهانی دوم را با لحنی بسیار سرد و واقعگرایانه روایت میکند.